Álbum: esta palabra
significa “libro en blanco cuxas follas conteñen fotos, autógrafos, selos…”.
Procede do adxectivo latino “albus”
= blanco. No mundo romano fai referencia un encerado blanco no que se expoñían
os edictos do pobo.
Anfitrión: na lingua
corrente designa á persoa que recibe invitados á mesa ou na súa casa. Anfitrión
era o nome do esposo de Alcmena,
fermosa muller da que se namorou Zeus. O deus tomou a figura do seu esposo e
pasou toda a noita con ela. Desta relación naceu Hércules. Este feito
enorgulleceu a Anfitrión, a quen se representa dando banquetes opíparos.
Cálculo: en latín “calculus” significa “piedrecita”, en especial a usada para
ensinar a contar aos nenos. De aí que a palabra cálculo faga referencia á
operación matemática de contar. A palabra cálculo tamén se emprega para
designar esas pedriñas que se forman no ril e que non resultan precisamente
agradables.
Campana: este vocablo
ten a súa orixe no material usado para súa construción, o “aes campanum” ou “bronce campano”,
que se atopaba na rexión italiana de Campania.
Candidato: en ocasións a
orixe dunha palabra parece a negación do que significa na actualidade. De feito
nada máis lonxe da candidez que a figura de calquera “candidato” a un cargo
público.
Curiosamente,
este termo procede do adxectivo latino “candidus”
= “blanco”, color da toga coa que
vestía durante a campaña electoral o que
se presentaba ás eleccións na antiga Roma.
Compañeiro: do latín vulgar
“compania”, derivado de “panis” e o
seu sentido era o de “acción de comer do
mesmo pan”. A palabra compañeiro
significa literalmente “aquel que comparte o pan con outro”.
Estentóreo: adxectivo
aplicado á voz ou ó acento e que significa “moi forte, ruidoso ou retumbante”. Procede do nome propio de Esténtor, heroe da Ilíada do que se
dicía que tiña a unha voz tan forte como a de cincuenta homes.
Faro: Ptolomeo,
xeneral de Alexandre Magno, mandou construír na illa de Faros, frente a Alexandría,
unha alta torre que contaba na súa cima cunha fogueira para que iluminar
aos barcos. A partir desta construción
aplícase a palabra “faro” a toda torre que teña como finalidade axudar aos
barcos.
Galgo: esta palabra
procede de “gallicus”, porque estos
cans delgados e rápidos abundaban sobre todo na Galia en tempos dos romanos.
Grifo: aves fabulosas
cuxas figuras se colocaban nas bocas de auga das fontes, pasándo a aplicarse a
todo tipo de chaves de cañería.
Hígado: palabra
procedente de “ficus”=“figo”. Os romanos consideraban que os
figos facían exquisito o fígado dos gansos e chamáronlle ao seu fígado “iecur
ficatum”. Perdeuse “iecur” e quedou “ficatum” dando lugar en galego a fígado.
Mentecato: de “mens,
mentis”=”mente” e “captus”=”collido”, de “mente
captus” =” collido da mente”.
Para nós ten o significado de “falto de entendemento”.
Mecenas: “protector das
artes”. Mecenas foi un acaudalado nobre romano, amigo de Augusto, que sentía
auténtica veneración polos artistas, chegando a dispensar axuda económica aos
que non contaban con medios para realizar a súa obra.
Comentarios